ΧΙΟΣ :
30 Μαρτίου 1822. Δεκάδες χιλιάδες Έλληνες κάτοικοι της Χίου σφαγιάζονται από τους Οθωμανούς Τούρκους, ως αντίποινα για την κήρυξη της επανάστασης στο νησί από τον Σάμιο Λυκούργο Λογοθέτη.
Η έκρηξη της Επανάστασης βρήκε το πολυπληθές ελληνικό στοιχείο της Χίου να ευημερεί (117.000 έναντι 3.000 Οθωμανών Τούρκων και 100 Εβραίων). Με τον στόλο τους, το εμπορικό τους δαιμόνιο και τη διπλωματία τους, οι Χιώτες κυριαρχούσαν στη Μαύρη Θάλασσα, το Αιγαίο και τη Μεσόγειο. Το γεγονός αυτό ώθησε τον Σουλτάνο να παραχωρήσει στο νησί πολλά προνόμια, που άγγιζαν το καθεστώς αυτονομίας.
Έτσι, οι κυρίαρχες τάξεις της Χίου δεν είχαν κανένα λόγο να ξεσηκωθούν κατά των Τούρκων. Το μαρτυρά και η αποτυχία του Τομπάζη τον Απρίλιο του 1821. Οι ντόπιοι πρόκριτοι είχαν και μία σοβαρή δικαιολογία να αντιδρούν στον ξεσηκωμό: η Χίος βρίσκεται σχεδόν δύο μίλια από τη Μικρασιατική ενδοχώρα, με αποτέλεσμα κάθε απόπειρα εξέγερσης να είναι καταδικασμένη σε αποτυχία.
Στις 10 Μαρτίου 1822 ο Σάμιος Λυκούργος Λογοθέτης, με την προτροπή του Χιώτη Αντωνίου Μπουρνιά, αποβιβάστηκε στο νησί με 1.500 άνδρες και πέτυχε να συνεγείρει τους ντόπιους, κυρίως τους κατοίκους της υπαίθρου. Οι 3.000 Τούρκοι του νησιού πρόλαβαν να κλειστούν στο Κάστρο και η ολιγοήμερη πολιορκία τους δεν έφερε κάποιο σημαντικό αποτέλεσμα, καθώς οι άνδρες του Λογοθέτη ήταν ανεπαρκώς εξοπλισμένοι.
O αντιναύαρχος Καρά-Αλή πασάς
Μόλις έφθασε το μαντάτο της εξέγερσης στην Υψηλή Πύλη, ο Σουλτάνος Μαχμούτ Β’ την εξέλαβε ως αχαριστία των Χίων, αλλά και ως προσωπική προσβολή, επειδή η αδελφή του καρπούταν από το νησί τον φόρο από τα μαστιχόδεντρα. Έμπλεος οργής διέταξε αμέσως να φυλακιστούν όλοι οι Χιώτες της Κωνσταντινούπολης και εξήντα από αυτούς να αποκεφαλιστούν. Στη συνέχεια έδωσε την εντολή στον αντιναύαρχο Καρά-Αλή πασά να καταπλεύσει στον νησί και να τιμωρήσει παραδειγματικά τους εξεγερθέντες.
Στις 30 Μαρτίου 1822 και μετά από έντονο κανονιοβολισμό, ο Καρα-Αλής αποβίβασε στην ακτή 7.000 άνδρες και με τη συνδρομή της τουρκικής φρουράς κατέστειλε εύκολα και σύντομα την εξέγερση, εκμεταλλευόμενος τον κακό σχεδιασμό της και τις έριδες για την αρχηγία μεταξύ Μπουρνιά και Λογοθέτη. Στη συνέχεια πυρπόλησε όλα τα περίχωρα και την πρωτεύουσα του νησιού και επιδόθηκε σε ανήκουστες σφαγές. Υπολογίζεται ότι από τους 117.000 χριστιανούς κατοίκους του νησιού, 42.000 σφαγιάστηκαν, 50.000 πιάστηκαν αιχμάλωτοι και 23.000 διέφυγαν προς τις επαναστατημένες περιοχές της Ελλάδας και τη Δυτική Ευρώπη. Οι Τούρκοι έχασαν περίπου 600 άνδρες, ενώ αναφέρθηκαν και θύματα μεταξύ των Εβραίων, που διεκπεραιώθηκαν από τη Μικρασιατική ακτή στο νησί για να πλιατσικολογήσουν και επόπτευαν το δουλεμπόριο.
Τα αιματηρά γεγονότα της Χίου προκάλεσαν αλγεινή εντύπωση στην Ευρώπη. Η κοινή γνώμη ξεσηκώθηκε και οι τάξεις των φιλελλήνων πύκνωσαν. Αυτόπτες μάρτυρες περιέγραψαν τις φρικιαστικές σκηνές στις εφημερίδες, ζωγράφοι (Ντελακρουά) τις απεικόνισαν και ποιητές (Ουγκώ, Χέμανς, Πιέρποντ, Χιλ, Σιγκούρνεϊ) έψαλλαν τη θλιβερά καταστροφή. Πολλοί έκαναν λόγο για το ασυμβίβαστο της τουρκικής φυλής με τον ανθρωπισμό, ενώ άλλοι τόνισαν την αδυναμία συνύπαρξης Χριστιανών και Μουσουλμάνων. Η ελληνική νέμεση θα έλθει σύντομα, με την ανατίναξη της τουρκικής ναυαρχίδας του Καρα-Αλή από τον Κωνσταντίνο Κανάρη (6 – 7 Ιουνίου 1822).
202 ΧΡΟΝΙΑ ΜΕΤΑ…
30 Μαρτίου 2024
Ο Αθλητικός Ποδηλατικός Σύλλογος της Χίου «ΣΚΙΝΟΣ» θέλοντας να τιμήσει τους ΣΦΑΓΙΑΘΕΝΤΕΣ Χιώτες, νιώθει περίφανος που διοργάνωσε τον ποδηλατικό αγώνα συνολικής απόστασης 202 χιλιομέτρων.
Η εκκίνηση δόθηκε από την Αντιδήμαρχο Αθλητισμού και Παιδείας κα Σεράφη Χριστίνα το Σάββατο 30 Μαρτίου 2024 στις 08.00 από την Κεντρική Πλατεία Χίου.
Λίγα λεπτά πριν είχε ανάψει μια φλόγα μνήμης για τους χιλιάδες σφαγιαθέντες Χιώτες, επίσης κρατήθηκε ενός λεπτού σιγή.
Με κατεύθυνση προς το βορρά οι αθλητές ξεκίνησαν προς Λαγκαδά κ πριν τα Καρδάμυλα έστρίψαν αριστερά προς το Πυτιός.
Στο μαρτυρικό χωριό μας περίμενε ο πρόεδρος του χωριού κος Φυτούσης Αντώνης. Στο μνημείο του χωριού άναψε η φλόγα εις μνήμη των κατοίκων που σφαγιάστηκαν 202 χρόνια πριν.
Οι αθλητές αφού γέμισαν τα παγούρια τους και φάγανε μπανάνες (υπεραπαραίτητες για τις ανηφόρες που ακολουθούσαν) ξεκίνησαν από το χωριό κ κατευθύνθηκαν προς την Βολισσό.
Στο χωριό της Βολισσού έστριψαν δεξιά με κατεύθυνση προς την Νέα Ποταμιά, Χάλανδρα, Κουρούνια, Άγιο Γάλας. Στο χωριό Μελανιός έστριψαν προς το Κάβο Μελανιός.
Τις δραματικές ώρες της σφαγής του νησιού, 10.000 Χιώτες κατέφυγαν εκεί στο αιματοβαμμένο μέρος. Η τελευταία ελπίδα τους ήταν τα πλοία από τα Ψαρά, που πίστευαν ότι θα έφθαναν από το απέναντι νησί για να τους σώσουν. Το τουρκικό ιππικό όμως τους πρόλαβε και τους ποδοπάτησε….
Ο ιερέας του χωριού παρουσία των περισσότερων αθλητών έκανε τρισάγιο , ενώ άναψε η φλόγα μνήμης…
Αφού γέμισαν τις στομαχικές αποθηκες τους με υδατάνθρακα και πρωτείνη, οι αθλητές επιστρέψανε από τον ίδιο δρόμο προς το χωριό Μελανιός κ μετά έστριψαν δεξιά, αυτή την φορά, προς χωριό Τρύπες, Παρπαριά, μοναστήρι Αγίας Μαρκέλλας, Λήμνος, λιμάνι Λιμνιών.
Οι αθλητές, έχοντας διανύσει ήδη 100χλμ, κατευθύνθηκαν προς το νοτιοδυτικό τμήμα του νησιού και πιο συγκεκριμένα προς Σιδηρούντα. Στο ύψος της παραλίας Ελίντα ανέβηκαν στην ατελείωτη ανηφόρα των 12 χλμ προς Αυγώνυμα και αφετέρου στο εγκαταλελειμμένο χωριό του Ανάβατου, όπου βρισκόταν το 2ο κοντρόλ του Brevet.
Στον Ανάβατο, ο παλιός πυρήνας του χωριού καταστράφηκε κατά τη διάρκεια των γεγονότων της Σφαγής της Χίου, όταν πολιορκήθηκε και αλώθηκε από τα οθωμανικά στρατεύματα.
O κυρίως οικισμός εγκαταλείφθηκε οριστικά μετά το σεισμό του 1881 και οι εναπομείναντες κάτοικοί του εγκαταστάθηκαν στο κατώτερο τμήμα του Ανάβατου. Το 1918 εγκαταστάθηκαν προσωρινά πρόσφυγες από τα παράλια της Μικράς Ασίας.
Πλέον στον «Μυστρά του Αιγαίου» δεν κατοικεί κανείς.Στο εν λόγο μέρος στο μνημείο του χωριού άναψε η φλόγα μνήμης, ενώ δόθηκε τροφοδοσία νερού αλμυρού γεύματος κ γλυκού σνακ (συνηθίζεται στα, περισσότερα, brevet του νησιού οι αθλητές να τερματίζουν βαρύτεροι από όσο ξεκίνησαν!!!).Οι ποδηλάτες ξαναγύρισαν από τον ίδιο δρόμο στα Αυγώνυμα κ έστριψαν αριστερά προς το χωριό του Αγίου Γιώργη Συκούση. Λίγο πριν το χωριό έστριψαν δεξιά προς τη Βέσσα.
Οι αθλητές πέρασαν κατά σειρά από τα χωριά των Αρμολίων, Καλαμωτής, Πατρικά, Κοινής, Βουνό, Νένητα, Καλλιμασιάς.
Το τελευταίο μέρος που άναψε η φλόγα μνήμης, είναι το μοναστήρι του Αγίου Μηνά. Εκεί όπου ορθώνονται τρία πανύψηλα κυπαρίσσια κοντά στην Εκκλησιά, στο πίσω μέρος του μαυσωλείου με τα μαρτυρικά λείψανα των νεομαρτύρων της Χίου, που ζήτησαν καταφύγιο στον Άγιο Μηνά.
Το πρώτο είναι του γαμπρού, το δεύτερο της νύφης και το τρίτο του αδελφού. Ζουν και χαίρονται την ελεύθερη Χίο, την ελεύθερη Ελλάδα, και σιγολικνίζονται στον ελεύθερο, μυρωμένο Αιγαιοπελαγίτικο αέρα, αυτόν που αποστερήθηκαν τα τρία νεαρά ελληνόπουλα την ημέρα της Αναστάσεως του Χριστού μας το 1822.
Οι αθλητές έφυγαν από το μοναστήρι και έφτασαν στην κεντρική πλατεία της πόλης.
