ΚΑΛΥΜΝΟΣ:

<!–
Error: wp_booster error:
td_api_base::get_key : a component with the ID: single_template_9 Key: show_featured_image_on_all_pages is not set.
/home/kalymnos/public_html/wp-content/plugins/td-composer/legacy/common/wp_booster/td_api.php (rara-error)
–>
Με λαμπρότητα και κατάνυξη πραγματοποιήθηκε σήμερα, Κυριακή 7 Σεπτεμβρίου 2025, παραμονή της εορτής του Γενεσίου της Θεοτόκου, ο εσπερινός στο γραφικό κοιμητηριακό ναό της Παναγίας των Λουβών ή Παναγίας του Λαφασιού, στην Κάλυμνο.
Τη θεία ακολουθία τέλεσε ο εφημέριος του Ιερού Ναού Αγίου Στεφάνου, π. Ιγνάτιος Απορρέλης, με πλήθος πιστών να κατακλύζουν το μεγάλο εξώστη και περιβάλλοντα χώρο του ναού, που προσφέρουν μοναδική θέα προς το λιμάνι της Καλύμνου. Η παρουσία του κόσμου κατέδειξε για ακόμη μια φορά την ιδιαίτερη σχέση των Καλυμνίων με την Παναγιά των Λουβών ή του Λαφασιού,(η ιστορία της*) που εδώ και δεκαετίες αποτελεί ιστορικό σημείο αναφοράς για την τοπική κοινωνία.
Μετά τον εσπερινό, μοιράστηκαν στους παρευρισκόμενους οι παραδοσιακές τηγανίτες, έθιμο που ξεκίνησε η αείμνηστη Σεμίραμις Ψαρομπά και που συνεχίζεται με ευλάβεια από τα παιδιά και τα εγγόνια της, τιμώντας τη μνήμη της.
Δείτε φωτογραφίες και βίντεο που επιμελήθηκε ο Μάμας Χαραμαντάς.
Εορταστικός εσπερινός στο ιστορικό εκκλησάκι της Παναγίας των Λουβών ή του Λαφασιού στην Κάλυμνο
Watch this video on YouTube
* Η ιστορία της Παναγίας των Λουβών – Μια εκκλησία συνδεδεμένη με την πίστη και τον πόνο
Όπως μας διηγείται ο εκπαιδευτικός, λαογράφος και υπεύθυνος του Ναυτικού Μουσείου Καλύμνου Γιάννης Χειλάς, το εκκλησάκι της Παναγίας των Λουβών έχει βαθιές ρίζες στην ιστορία του νησιού:
Ξεχωριστή κι η ιστορία του εξωκλησιού της Παναγιάς των Λουβών – των λεπρών, που συνδέεται με τη λειτουργία του λεπροκομείου στην Κάλυμνο. Στη παραθαλάσσια περιοχή κάτω από τον Άγιο Στέφανο, ακατοίκητη μέχρι τις αρχές της δεκαετίας του 1880, στα ριζοκόμματα από πορσελανόχωμα και μέσα σε πρόχειρες κατζιές – μικρόσπιτα, λειτουργούσε λεπροκομείο, όπου και στον περιβάλλοντα χώρο του υπήρχαν στέρνα, διάφορα δέντρα και ξωκλήσι αφιερωμένο στο γενέθλιο της Θεοτόκου. Με την οικοδομική επέκταση όμως της λιμανίσιας πρωτεύουσας της Πόθιας η Δημογεροντία αποφάσισε .την μεταφορά του Λεπροκομείου στην περιοχή Μέσα Λαφάσι. Ανάμεσα στα οικήματα των λουβών, που έβαλαν φωτιά και έκαψαν «προς καταστροφήν παντός μιάσματος της λέπρας» έκαψαν και γκρέμισαν και το εκκλησάκι της Παναγιάς. Την εικόνα της την περιμάζεψαν και την τοποθέτησαν σε ναΰδριο που κτίστηκε στα ερείπια «Επί αρχαίου εκκλησιδίου Παναγίας Λουβών / Πόθω δε Ν. Βουβάλη/ Το νυν εις διατελή αιώνα» αργότερα το 1918 από τη σύζυγο του Νικ. Βουβάλη, Αικατερίνη. Μέρος του οικοπεδοποιημένου χώρου του λεπροκομείου αγοράστηκε από το σπογγέμπορα Ν. Βουβάλη, ο οποίος και έκτισε το συγκρότημα των σφουγγαροαποθηκών του, καθώς και τις εγκαταστάσεις επεξεργασίας των σφουγγαριών. (δεκαετία του 1890)
Στο Μέσα Λαφάσι λοιπόν και σε απόσταση λίγων μέτρων από περιτοιχισμένο χώρο του νέου λεπροκομείου, τη δεκαετία του 1920 χτίστηκε από τον οικοδόμο και τεχνίτη λιθοξόο Ηλία Γιαβάση από την Κάρπαθο, το νέο εκκλησάκι της «Παναγιάς των Λουβών» που ονομάστηκε και «Παναγιά του Λαφασιού». Ο ίδιος δε ο κτίστης ήταν και ο πρώτος που ετάφη στον περιβάλλοντα χώρο, ο οποίος σταδιακά εξελίχθηκε σε οργανωμένο και φροντισμένο κοιμητήριο που καλύπτει τις ανάγκες της ενορίας του Αγ. Στεφάνου.
Η «Παναγιά του Λαφασιού», «αγκαλιάστηκε» και στηρίχτηκε και από τους μαστόρους του παραπλήσιου καρνάγιου, από τη δεκαετία του 1930 όταν μεταφέρθηκε, από τα Κασόνια (περιοχή πίσω από το Λιμεναρχείο) στο Λαφάσι το καρνάγιο του νησιού. Οι οικογένειες Ι. Χειλά – Γλάροι, Γ. Σαρούκου – Τριπολίτηδες, και Ι. Χαλίκου, «νοιάστηκαν» το ξεμοναχιασμένο ξωκλήσι, έκαναν τη Λαφασιώτισσα Παναγιά προστάτιδά τους, με την συνδρομή δε όλων των ναυτικών που τραβούσαν στο καρνάγιο τα καΐκια τους (είχαν ξεχωριστό κουτί – κουμπαρά που έβαζαν οι καπεταναίοι προσφορές) βοήθησαν, σε συνεργασία με την επιτροπή και τους ενορίτες του Ι.Ν. του Αγίου Στεφάνου, να αγιογραφηθεί, να ευπρεπιστεί το εκκλησάκι και να γίνουν πολλά από τα έργα του προαύλιου χώρου. Η μέρα της γιορτής της καθιερώθηκε αργία, για τους Λαφασσώτες και δεν επιτρέπονταν σε κανένα να εργαστεί στο καρνάγιο. Το παραπλήσιο λεπροκομείο έπαψε να έχει λεπρούς εκεί στα 1950 και το εκκλησάκι προσφέρθηκε άφοβα στους πιστούς που τιμούσαν με την παρουσία τους το εορτάσιμο των γενεθλίων της Θεοτόκου.
Οι ενορίτισσες του Αγίου Στεφάνου λάτρεψαν, την μέχρι τότε «περιθωριοποιημένη» λόγω των λουβών Παναγιά και φρόντιζαν να μην μένει ποτές σβηστό το καντηλάκι της. Η επίσκεψη ήταν γι αυτές ένας ευλαβικός περίπατος τα απογεύματα· ξεχολοσκούσαν, γαλήνευε η
ψυχή τους! Επειδή δε, δεν υπήρχε προσβάσιμος δρόμος, (ένα στενό μονοπάτι υπήρχε που περνούσε μέσα από τα καρνάγια και έβγαινε με πέτρινα σκαλιά από την πλευρά του ταμπακιού – βυρσοδεψείου του Τομάζου) οι λάντζες των καραβιών της ακτοπλοϊκής γραμμής την μέρα των γενεθλίων Της μετέφεραν δωρεάν πλήθος πιστών από το λιμάνι, για να προσκυνήσουν και να λειτουργηθούν!
Σήμερα στην περιοχή δραστηριοποιούνται οι επιχειρήσεις των υιών του αείμνηστου Ποθητού Αντ. Ψαρομπά και της αείμνηστης μητέρας τους Σεμίραμις, οι οποίοι και στηρίζουν πολλαπλά και γενναιόδωρα την πολυαγαπημένη και προστάτιδά τους την «Παναγιά των Λουβών»