ΛΕΣΒΟΣ:

Η Λέσβος, νησί με μακραίωνη παράδοση στην ελαιοκαλλιέργεια, βιώνει φέτος μια πρωτοφανή κρίση. Τα ελαιόδεντρα, ακόμη και αυτά που πέρυσι είχαν βγάλει μικρές σοδειές, φέτος εμφανίζονται σχεδόν άδεια, χωρίς καρπό, αποτέλεσμα της έντονης ξηρασίας και της κλιματικής δυσκολίας των τελευταίων ετών. Οι περιοχές Πολιχνίτος, Πλωμάρι και Γέρα βρίσκονται στο επίκεντρο αυτής της απογοήτευσης, ενώ ακόμα και στο βόρειο τμήμα του νησιού, που συνήθως παρουσιάζει καλύτερη παραγωγή, η εικόνα παραμένει ανησυχητική.Δέντρα χωρίς καρπό, σοδειά στο ναδίρΟι παραγωγοί μιλούν για « συνεχόμενες χαμένες χρονιές». Τα δέντρα, μετά από την περσινή χρονιά με τις πολύ χαμηλές αποδόσεις, δεν κατάφεραν να ανακτήσουν τη δυναμική τους. Η έλλειψη βροχοπτώσεων τους τελευταίους μήνες, η ξηρασία και η υπερθέρμανση του πλανήτη έχουν αλυσιδωτές επιπτώσεις: ο καρπός δεν αναπτύσσεται όπως πρέπει, η ποιότητα υποβαθμίζεται και οι παραγωγοί βλέπουν το εισόδημά τους να περιορίζεται δραματικά.«Το δέντρο μας κουβαλάει κούφια κλαδιά», λέει αγρότης από την περιοχή του Πολιχνίτου. «Πέρυσι η σοδειά ήταν μικρή, φέτος δεν υπάρχει σχεδόν τίποτα. Η αγωνία μας μεγαλώνει κάθε μέρα».Οικονομική πίεση και διεθνείς τάσειςΗ κρίση της Λέσβου συμπίπτει με ένα παγκόσμιο φαινόμενο: η συνολική παραγωγή ελαιολάδου στη Μεσόγειο προβλέπεται να αυξηθεί σημαντικά. Η Ισπανία, η Τουρκία, η Τυνησία και η Ελλάδα συνολικά βλέπουν σημαντική ανάπτυξη στις σοδειές τους. Η αύξηση της προσφοράς στις διεθνείς αγορές υποδηλώνει ότι οι τιμές του ελαιολάδου δύσκολα θα αυξηθούν, κάτι που επιτείνει την απογοήτευση των παραγωγών της Λέσβου. Η ποιοτική αξία του ελληνικού λαδιού μπορεί να διατηρηθεί, αλλά η αδυναμία αύξησης των τιμών σημαίνει ότι οι τοπικοί παραγωγοί, με την παραγωγή τους στο ναδίρ, δεν θα δουν ουσιαστικά οικονομικά οφέλη.Επιτακτική ανάγκη αποζημίωσηςΗ κατάσταση δημιουργεί επιτακτική ανάγκη για άμεσες παρεμβάσεις. Οι ελαιοπαραγωγοί της Λέσβου περιμένουν από την πολιτεία να ενεργοποιήσει διαδικασίες αποζημίωσης, ώστε να καλύψει τις σοβαρές οικονομικές απώλειες και να στηρίξει την επιβίωση της τοπικής γεωργίας. Χωρίς ουσιαστική στήριξη, η επόμενη χρονιά κινδυνεύει να είναι ακόμα χειρότερη, ενώ η παράδοση αιώνων στην ελαιοκαλλιέργεια του νησιού απειλείται άμεσα.Η εικόνα στην Ελλάδα και την ΜεσόγειοΠαρά την κρίση στη Λέσβο, η Ελλάδα συνολικά φαίνεται να ανακάμπτει: η παραγωγή ελαιολάδου εκτιμάται πάνω από 300.000 τόνους, με αύξηση περίπου 22% σε σχέση με πέρυσι. Στην Ιταλία η παραγωγή φτάνει επίσης τους 300.000 τόνους (+21%), παραμένοντας στην πέμπτη θέση της παγκόσμιας κατάταξης, πολύ μακριά από τη δεκαετία του 2010 όταν συναγωνιζόταν την Ισπανία.Η Ισπανία παραμένει πρώτη με 1,7 εκατ. τόνους (+24%), η Τουρκία δεύτερη με πάνω από 430.000 τόνους, και η Τυνησία καταγράφει 61% αύξηση φτάνοντας τους 350.000 τόνους. Συνολικά, η παραγωγή ελαιολάδου στη Μεσόγειο αναμένεται να φτάσει τους 3,4 εκατομμύρια τόνους, σημειώνοντας αύξηση 20%.Η Λέσβος, όμως, δείχνει ότι η γεωγραφική και κλιματική ανισότητα μπορεί να ακυρώσει οποιαδήποτε γενική θετική εικόνα. Η κρίση στο νησί υπογραμμίζει ότι η πολιτική στήριξης των παραγωγών, οι αποζημιώσεις και οι σύγχρονες αγροτικές πρακτικές δεν είναι πολυτέλεια, αλλά αναγκαία προϋπόθεση για τη διατήρηση της ελαιοκαλλιέργειας και της τοπικής οικονομίας.Η ελαιοπαραγωγή στη Λέσβο κάθε χρόνο φθίνει. Το ερώτημα είναι ποιος θα ασχοληθεί σοβαρά πριν να είναι πλέον αργά…