ΧΙΟΣ : Την αφορμή για τα παρακάτω την προκάλεσαν δύο πρόσφατες ειδήσεις για δύο κυρίους «φωτοστεφανωμένης» τηλεοπτικώς,  αθηναϊκής προβολής: Ο ένας που λόγω «διασημότητας»,  οι αρχές του δεν του απαγορεύουν να τρακάρει, λόγω μέθης, ξένα  αυτοκίνητα,  ο δε άλλος, με τα ξεγυμνωμένα ξυρισμένα ντεκολτέ, ζαλισμένος από τα φώτα των μεγάλων προβολέων της δημοσιότητας,  θεώρησε ότι μπορεί να μπει σε φορολογικούς πειρασμούς. Η εποχή μας χαρακτηρίζεται από την κυριαρχία της εικόνας και τη δύναμη της ψηφιακής προβολής. Μέσα σε αυτό το περιβάλλον, η έννοια του προτύπου έχει μεταβληθεί. Οι νέοι άνθρωποι, και κυρίως οι έφηβοί μας, διαμορφώνουν συχνά τη σκέψη, τις προσδοκίες και τα όνειρά τους υπό την επιρροή προσώπων που αποκαλούνται influencers ή «δήθεν celebrities». Οι φιγούρες αυτές, με την παρουσία τους στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και την προβολή τους από τα τηλεοπτικά δίκτυα, δημιουργούν μια ψευδαίσθηση επιτυχίας και ευτυχίας που απέχει πολύ από την πραγματικότητα. Το φαινόμενο αυτό δεν είναι απλώς επικοινωνιακό· είναι κοινωνικό και βαθιά παιδαγωγικό, γιατί αγγίζει τον πυρήνα της διαμόρφωσης της νεανικής συνείδησης.
Οι έφηβοι είναι φυσικό να αναζητούν πρότυπα. Σε μια κρίσιμη φάση της ζωής τους, όπου το «ποιος είμαι» και το «τι θέλω να γίνω» βρίσκονται υπό συνεχή αναζήτηση, στρέφονται προς ό,τι τους περιβάλλει. Και σήμερα, το περιβάλλον τους είναι κατά κύριο λόγο ψηφιακό. Εκεί βλέπουν ανθρώπους που ζουν –ή τουλάχιστον δείχνουν να ζουν– με τρόπο λαμπερό, εύκολο, ανέμελο. Εικόνες «τέλειων» σωμάτων, υπερβολικού πλούτου, ασταμάτητης διασκέδασης και ακριβών ή πονηρών απολαύσεων,  γεμίζουν τις οθόνες τους.  Έτσι, η ευτυχία ταυτίζεται με την εξωτερική εμφάνιση και η επιτυχία με την προβολή.       Πίσω όμως  από αυτή τη λάμψη, συχνά κρύβεται κενό: έλλειψη περιεχομένου, έλλειψη μόχθου, έλλειψη αξιών.  Οι νέοι βομβαρδίζονται από την ιδέα ότι μπορούν να γίνουν «κάποιοι» χωρίς κόπο, χωρίς κοπιώδη εργασία, χωρίς δημιουργία.
Τα μέσα ενημέρωσης, και ιδίως η τηλεόραση, έχουν μεγάλο μερίδιο ευθύνης σε αυτή την παραμόρφωση. Αντί να προσφέρουν παιδευτικό λόγο και πολιτισμική αναφορά, συχνά αναπαράγουν τα ίδια επιφανειακά πρότυπα, προβάλλοντας πρόσωπα που δεν έχουν κάτι ουσιαστικό να πουν ή να προσφέρουν. Οι νέοι και οι νέες  βλέποντας ότι η κοινωνία στροβιλίζεται γύρω από τη φήμη και όχι την αξία, αρχίζουν να αμφισβητούν την ανάγκη της μόρφωσης, της προσπάθειας και της υπομονής. Το αποτέλεσμα είναι η αποδυνάμωση των αληθινών αξιών και η αντικατάστασή τους από την ψευδαίσθηση της «εύκολης ζωής».
 Όταν ένας έφηβος πιστεύει ότι η αποδοχή εξαρτάται από την εξωτερική του εικόνα, αρχίζει να υποτιμά τη μοναδικότητα και την εσωτερική του αξία. Αυτή η συνεχής σύγκριση με τα «τέλεια» πρότυπα οδηγεί σε χαμηλή αυτοεκτίμηση, σε ψυχική πίεση και, συχνά, σε αποξένωση από τον πραγματικό εαυτό. Η ανάγκη για διαδικτυακή αναγνώριση αντικαθιστά την ανάγκη για αυθεντική επικοινωνία, και η επιδίωξη της φήμης καταπνίγει τη δημιουργικότητα.
Βέβαια, υπάρχουν και εκείνοι που χρησιμοποιούν τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης με σκοπό να εμπνεύσουν, να διδάξουν, να μεταδώσουν αξίες. Επιστήμονες που εξηγούν με απλό λόγο δύσκολες έννοιες και κάνουν τη γνώση προσιτή στους νέους. Αθλητές που μιλούν για τη σημασία της προσπάθειας και της πειθαρχίας. Καλλιτέχνες που προβάλλουν την αξία της δημιουργίας, της ευαισθησίας και της συνεργασίας. Αυτά είναι τα πρότυπα που χρειάζονται οι έφηβοι σήμερα. Πρότυπα που δεν βασίζονται στην εικόνα, αλλά στο περιεχόμενο· που δεν εντυπωσιάζουν στιγμιαία, αλλά εμπνέουν διαχρονικά. Το σχολείο, η οικογένεια και τα μέσα ενημέρωσης πρέπει να συμβάλουν στη διάδοση αυτών των παραδειγμάτων, διδάσκοντας στα παιδιά την κριτική σκέψη, τη διάκριση ανάμεσα στο αληθινό και το ψεύτικο, στο ουσιαστικό και το επιφανειακό.
Ζούμε σε μια εποχή όπου το φαίνεσθαι απειλεί να καταπιεί το Είναι. Όμως οι νέοι έχουν δικαίωμα να διεκδικήσουν κάτι βαθύτερο: τη γνώση, την ελευθερία της σκέψης, την αυθεντικότητα. Χρειάζονται καθοδήγηση για να μάθουν να βλέπουν πίσω από την εικόνα, να ξεχωρίζουν το πρόσκαιρο από το διαρκές, το εύκολο από το αληθινά πολύτιμο.
Οι ψευδο-διασημότητες θα υπάρχουν πάντα. Το ζητούμενο είναι να μην τους επιτρέψουμε να ορίζουν τα όνειρα και τα μέτρα των παιδιών μας. Η κοινωνία οφείλει να επαναφέρει στο προσκήνιο την αξία της μόρφωσης, της εργατικότητας, της ηθικής συνέπειας και της προσφοράς. Γιατί μόνο έτσι θα οικοδομηθεί μια νέα γενιά που δεν θα αναζητά την αποδοχή στο χειροκρότημα των πολλών, αλλά στην ικανοποίηση της συνείδησης. Η πραγματική επιτυχία δεν βρίσκεται στα φώτα της δημοσιότητας, αλλά στη λάμψη του ήθους. Και οι πραγματικοί influencers δεν είναι εκείνοι που μετρούν ακολούθους, αλλά εκείνοι που, με τη στάση και το έργο τους, οδηγούν τους νέους να αγαπήσουν τη γνώση, τη δημιουργία και τον άνθρωπο.