ΚΑΛΥΜΝΟΣ:

<!–
Error: wp_booster error:
td_api_base::get_key : a component with the ID: single_template_9 Key: show_featured_image_on_all_pages is not set.
/home/kalymnos/public_html/wp-content/plugins/td-composer/legacy/common/wp_booster/td_api.php (rara-error)
–>
Πάσχα  και το Αρχείο της ΕΡΤ μας μεταφέρει στην Κάλυμνο στα τέλη της δεκαετίας του 1980. Το νησί των Δωδεκανήσων έχει ιδιαίτερα τοπικά έθιμα για την περίοδο του Πάσχα. Τη Μεγάλη Παρασκευή για παράδειγμα γίνεται περιφορά 14 διαφορετικών επιταφίων στους δρόμους της χώρας του νησιού και οι κοπέλες, ντυμένες με τοπικές στολές, ψέλνουν τα εγκώμια. Το Μεγάλο Σάββατο οι κάτοικοι του νησιού ετοιμάζουν το “μουούρι”, δηλαδή το παραδοσιακό γεμιστό αρνί ή κατσίκι το οποίο τοποθετούν στο ομώνυμο πήλινο σκεύος και ψήνουν σε ξυλόφουρνους. Ακόμη, όταν γίνεται η πρώτη Ανάσταση, το πρωί του Μεγάλου Σαββάτου, οι κάτοικοι κρεμάνε και καίνε ομοιώματα του Ιούδα.
Ιδιαίτερα εντυπωσιακό όμως είναι το γλέντι που λαμβάνει χώρα την Κυριακή του Πάσχα στο λιμάνι της Καλύμνου. Εκεί, άνδρες ντυμένοι με παραδοσιακές στολές χορεύουν το λεγόμενο ”χορό των πιασμένων σφουγγαράδων’‘ μιμούμενοι κινήσεις των περίφημων σφουγγαράδων της Καλύμνου που έχουν προσβληθεί από τη νόσο των δυτών. Η Κάλυμνος είναι άλλωστε γνωστή για τους ατρόμητους δύτες της οι οποίοι βουτούν σε όλη τη Μεσόγειο για το ψάρεμα των σφουγγαριών. Πολλές χρονιές η προετοιμασία των σφουγγαράδων και των ψαράδων της Καλύμνου για απόπλου από το λιμάνι της Πόθιας συμπίπτει με τις ημέρες της Μεγάλης Εβδομάδας και του Πάσχα.
Το Αρχείο της ΕΡΤ παρουσιάζει την εορταστική εκπομπή ”Κάλυμνος: Πάσχα στο νησί των σφουγγαράδων” παραγωγής 1988, το οποίο προβλήθηκε το Πάσχα του 1990 από την τηλεόραση της ΕΤ-2.
ΚΑΛΥΜΝΟΣ: ΠΑΣΧΑ ΣΤΟ ΝΗΣΙ ΤΩΝ ΣΦΟΥΓΓΑΡΑΔΩΝ 
ΠΑΤΗΣΤΕ ΕΔΩ
Ντοκιμαντέρ στο οποίο παρουσιάζονται τα πασχαλινά έθιμα του νησιού της Καλύμνου παράλληλα με την προετοιμασία των ναυτικών του νησιού για το ψάρεμα του σφουγγαριού.
Το ντοκιμαντέρ ξεκινά με πλάνα από την προετοιμασία των τρατών των ψαράδων της Καλύμνου. Ακολουθεί μια σύντομη ιστορική αναδρομή στην πορεία της Καλύμνου μέσα στους αιώνες, από την αρχαιότητα έως την Τουρκοκρατία και την ιταλική κατοχή του νησιού που τερματίστηκε το 1948. Επιπλέον, γίνεται αναφορά στο ταξίδι των σφουγγαράδων της Καλύμνου στις θάλασσες της Μεσογείου, οι ετοιμασίες του οποίου συμπίπτει πολλές φορές με τις ημέρες του Πάσχα και της Μεγάλης Εβδομάδας.
Η κάμερα της εκπομπής καταγράφει τα πασχαλινά έθιμα της Καλύμνου, όπως το άσπρισμα των σπιτιών, το ζύμωμα των τσουρεκιών, τη λειτουργία στην εκκλησία τη Μεγάλη Πέμπτη, το στόλισμα και την περιφορά του επιταφίου καθώς και το γλέντι της Κυριακής του Πάσχα.
Παράλληλα, γίνεται λόγος για το έθιμο του κρεμάσματος και της πυρπόλησης του Ιούδα. Στο τέλος της εκπομπής προβάλλονται πλάνα από παραδοσιακούς χορούς και γλέντια των κατοίκων της Καλύμνου. Ακόμη, τη Δευτέρα του Πάσχα γίνεται ο αγιασμός των σφουγγαράδικων καϊκιών και ο φακός της εκπομπής καταγράφει τα καϊκια καθώς ανοίγονται στο πέλαγος.
Έτος παραγωγής: 1988
Ημερομηνία πρώτης προβολής: 15/04/1990
Σενάριο-σκηνοθεσία: Αντώνης Ίντας
Επιστημονική σύμβουλος: Θεμελίνα Κάπελα
Μουσική: Πάνος Γκέκας
Ακούστηκαν τα σφουγγαράδικα τραγούδια ντιρλαντά και αγάντα γιαλέσα σε αυθεντικές εκτελέσεις με τον Παντελή Γκίνη
ΠΗΓΗ:ert.gr/ert-arxeio Σύνταξη Δαμιανός Αγραβαράς