ΛΕΣΒΟΣ:

Η παρουσίαση της πρότασης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τον νέο πολυετή προϋπολογισμό της ΕΕ (2028–2034) πυροδότησε εκρηκτικές αντιδράσεις στον αγροτικό κόσμο της Ευρώπης. Το πακέτο, ύψους σχεδόν 2 τρισ. ευρώ, εμφανίζεται ενισχυμένο σε σχέση με το τρέχον πλαίσιο. Ωστόσο, το κρίσιμο κονδύλι της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής (ΚΑΠ) περικόπτεται δραστικά, προκαλώντας την οργή των αγροτών.Οι αριθμοί που «καίνε» τους αγρότεςΗ Κομισιόν προτείνει μείωση των επιδοτήσεων της ΚΑΠ από 386 δισ. ευρώ την περίοδο 2021–2027 σε 300 δισ. ευρώ για την περίοδο 2028–2034. Πρόκειται για περικοπή της τάξης του 20%, η οποία, αν συνυπολογιστεί με τον πληθωρισμό, οδηγεί σε απώλειες ακόμη μεγαλύτερης κλίμακας για τον πρωτογενή τομέα.Πέρα από το «ψαλίδι» στα κονδύλια, η πρόταση περιλαμβάνει και ριζική αναδιάρθρωση: οι πόροι της αγροτικής ανάπτυξης συγχωνεύονται σε ένα ενιαίο ταμείο, μαζί με άλλα ευρωπαϊκά χρηματοδοτικά εργαλεία. Αυτό, σύμφωνα με τις αγροτικές οργανώσεις, θα οδηγήσει σε ανταγωνισμό μεταξύ κρατών-μελών και τομέων, αποδυναμώνοντας τον παραδοσιακό πυλώνα της ευρωπαϊκής γεωργικής πολιτικής.Αντιδράσεις σε όλη την ΕυρώπηΗ αντίδραση ήταν άμεση. Την ημέρα της ανακοίνωσης, εκατοντάδες αγρότες συγκεντρώθηκαν έξω από το κτίριο Berlaymont στις Βρυξέλλες, σε μια πρώτη προειδοποιητική διαμαρτυρία. «Ήταν μια Μαύρη Τετάρτη», δήλωσε η ισχυρή ευρωπαϊκή ομοσπονδία Copa-Cogeca, κάνοντας λόγο για «κήρυξη πολέμου» κατά των αγροτών.Ο πρόεδρος της Copa, Μασιμιλιάνο Τζιανσάντι, κατηγόρησε ευθέως την Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν ότι «αποσυναρμολογεί 70 χρόνια ευρωπαϊκής ιστορίας» για να κατευθυνθούν περισσότερα χρήματα στην άμυνα. «Η γεωργία υπήρξε το θεμέλιο της Ευρώπης. Τώρα τη θυσιάζουν. Είμαστε έτοιμοι για μάχη», δήλωσε.Στην Ιταλία, η Coldiretti μίλησε για «αποκάλυψη» της ΚΑΠ, ενώ στο Βέλγιο οι ενώσεις FUGEA και Wallonia Farmers Union προειδοποιούν ότι οι μικρομεσαίοι παραγωγοί κινδυνεύουν να εξαφανιστούν. Αντίστοιχα, οι αγρότες στη Γαλλία και την Ισπανία τονίζουν πως οι περικοπές έρχονται σε μια περίοδο όπου ήδη οι τιμές παραγωγής πιέζονται από τον πληθωρισμό και τον ανταγωνισμό τρίτων χωρών.Στο στόχαστρο και ο Επίτροπος ΓεωργίαςΔριμεία κριτική ασκείται και στον Επίτροπο Γεωργίας, Κρίστοφ Χάνσεν, ο οποίος ισχυρίστηκε ότι «διασώθηκε το 80% του προϋπολογισμού της ΚΑΠ». Αγροτοσυνδικαλιστές τον κατηγορούν για «εξωραϊσμό μιας παταγώδους ήττας», ζητώντας ακόμη και την παραίτησή του.Επιπτώσεις για την ΕλλάδαΓια τους Έλληνες αγρότες, η μείωση κατά 20% στις άμεσες ενισχύσεις σημαίνει απώλεια εκατοντάδων εκατομμυρίων ευρώ ετησίως. Το πλήγμα θεωρείται ακόμη μεγαλύτερο λόγω του αυξημένου κόστους παραγωγής (καύσιμα, λιπάσματα, ζωοτροφές), που ήδη έχουν φέρει πολλούς παραγωγούς σε οριακή κατάσταση.Η Πανελλήνια Ένωση Νέων Αγροτών προειδοποιεί ότι «ολόκληροι κλάδοι, από τη δενδροκαλλιέργεια μέχρι την κτηνοτροφία, κινδυνεύουν με μαζικά λουκέτα». Οι αγροτικές οργανώσεις της χώρας ετοιμάζουν κινητοποιήσεις από τον Σεπτέμβριο, συντονισμένα με άλλες ευρωπαϊκές ενώσεις.Περιβαλλοντικοί κίνδυνοιΠέραν του οικονομικού αντίκτυπου, οργανώσεις περιβάλλοντος προειδοποιούν ότι η αποδυνάμωση της ΚΑΠ θα πλήξει και τα αγροπεριβαλλοντικά προγράμματα. Ο κίνδυνος εγκατάλειψης γης, μείωσης της βιοποικιλότητας και περαιτέρω εξάρτησης από εισαγόμενα τρόφιμα χαμηλής ποιότητας τίθεται πλέον στο τραπέζι.Το δύσκολο μονοπάτι των διαπραγματεύσεωνΗ πρόταση της Επιτροπής δεν είναι τελική. Για να τεθεί σε ισχύ, πρέπει να εγκριθεί ομόφωνα από το Συμβούλιο της ΕΕ και να λάβει τη συγκατάθεση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου. Οι διαπραγματεύσεις αναμένεται να κρατήσουν έως τα τέλη του 2027. Ήδη, ευρωβουλευτές από διαφορετικές πολιτικές ομάδες χαρακτήρισαν «ντροπή» το να παρουσιάζεται μια μείωση 25% ως «επιτυχία».Η επόμενη μέραΟι αγρότες δηλώνουν αποφασισμένοι να συνεχίσουν τον αγώνα τους. Από το φθινόπωρο αναμένονται πανευρωπαϊκές κινητοποιήσεις, με στόχο να πιεστούν οι κυβερνήσεις των κρατών-μελών πριν κλείσει το τελικό πακέτο.Το μόνο βέβαιο είναι ότι η νέα ΚΑΠ, που επρόκειτο να αποτελέσει πυλώνα σταθερότητας για την αγροτική Ευρώπη, εξελίσσεται σε σημείο σκληρής πολιτικής και κοινωνικής αντιπαράθεσης. Και αυτή τη φορά, η μάχη δεν αφορά μόνο τα νούμερα, αλλά και την ίδια τη φυσιογνωμία της ευρωπαϊκής γεωργίας.