ΚΑΛΥΜΝΟΣ:

<!–
Error: wp_booster error:
td_api_base::get_key : a component with the ID: single_template_9 Key: show_featured_image_on_all_pages is not set.
/home/kalymnos/public_html/wp-content/plugins/td-composer/legacy/common/wp_booster/td_api.php (rara-error)
–>
Με λόγια εμποτισμένα από την αλμύρα της θάλασσας και τη σοφία αιώνων ναυτικής παράδοσης, ο Γιάννης Αντ. Χειλάς, υπεύθυνος του Ναυτικού Μουσείου Καλύμνου, απευθύνεται στους νεοεισαχθέντες σπουδαστές της Ακαδημίας Εμπορικού Ναυτικού Καλύμνου, με αφορμή την έναρξη της νέας ακαδημαϊκής χρονιάς. Αντλώντας έμπνευση από τον Αριστοφάνη και το διαχρονικό γνωμικό «Ερέτην χρήναι πρώτα γενέσθαι, πριν πηδαλίοις επιχειρείν», ο Γιάννης Χειλάς μεταφέρει στους νέους «ευέλπιδες» της ναυτοσύνης ένα μήνυμα που ξεπερνά τα στενά όρια του επαγγέλματος: πριν αναλάβει κανείς το τιμόνι, οφείλει να έχει δοκιμαστεί, να έχει μάθει, να έχει αντέξει τις δυσκολίες και να έχει κατανοήσει την ουσία της θάλασσας και της ευθύνης.
Η ομιλία του δεν περιορίζεται σε μια απλή παρότρυνση για πειθαρχία και γνώση· είναι ένας ύμνος στη ναυτική τέχνη, ένας διάλογος με το παρελθόν που συναντά το παρόν, μια υπενθύμιση ότι ο καλός καπετάνιος δεν γεννιέται, αλλά χτίζεται με κόπο, ιδρώτα, εμπειρίες και βαθιά αγάπη για τη θάλασσα. Σε μια εποχή όπου η τεχνολογία αλλάζει ραγδαία τον χάρτη της εμπορικής ναυτιλίας, η φωνή της παράδοσης έρχεται να τονίσει πως η ουσία παραμένει αναλλοίωτη: ο πραγματικός ηγέτης – στη θάλασσα και στη ζωή – είναι πρώτα ναύτης και μετά κυβερνήτης.
Παραθέτουμε το εξαιρετικό άρθρο του Γιάννη Αντ. Χειλά
ΠΡΟΣ  : Τους σπουδαστές της ΑΕΝ (Ακαδημίας Εμπορικού Ναυτικού) ΚΑΛΥΜΝΟΥ
« Ερέτην χρήναι πρώτα γενέσθαι, πριν πηδαλίοις επιχειρείν…»
 Αριστοφάνης «Ιππής»
Το ρητό – γνωμικό αυτό, παρμένο από την κωμωδία «Ιππής» του αρχαίου κωμικού ποιητή Αριστοφάνη, έγινε το σήμα κατατεθέν σ’ όλες τις Ακαδημίες του Εμπορικού Ναυτικού. Με την ευκαιρία της  τελετής έναρξης της νέας Ακαδημαϊκής χρονιάς της ΑΕΝ (Ακαδημίας Εμπορικού Ναυτικού Καλύμνου) η οποία υποδέχεται  τους νεοεισαχθέντες σπουδαστές της, το παρόν δοκίμιο (ερμηνευτική απόδοση του γνωμικού) αφιερώνεται στους Ευέλπιδες σπουδαστές της, τους οποίους καλωσορίζουμε  με θερμές ευχές για καλή φοίτηση και πρόοδο, ώστε να γίνουν καλοί θαλασσινοί κι άξιοι κυβερνήτες, συνεχιστές της λαμπρής Ναυτικής Παράδοσης του τόπου μας.                                                
Το Ναυτικό Μουσείο των Σφουγγαράδων της Καλύμνου, έχει την τιμή να συμβάλει και πάλι – από την αρχή έναρξης της ΑΕΝ στην Κάλυμνο – στο εκπαιδευτικό πρόγραμμα των πρωτοετών φοιτητών της,  σε θέματα ναυτικής παράδοσης, που τόσο χρήσιμα κρίνονται, παρά την σύγχρονη αλματώδη εξέλιξη στον τομέα της ναυτοσύνης  στην  Εμπορική Ναυτιλία της Ελλάδας!
α)  «Σαν θέλεις να καπετανέψεις,  κουπάς και ναύτης πρώτα πρέπει να γενείς»
β)  « Πριν επιχειρήσεις να πιάσεις τιμόνι στα χέρια σου και καπετάνιος θέλεις να γίνεις, μάθε πρώτα να τραβάς κουπί »                                                                            
* * *
Ας γνωρίσουμε λοιπόν,  τι συμβουλεύει ο αρχαίος ποιητής Αριστοφάνης :
Ερέτην χρήναι πρώτα γενέσθαι, πριν πηδαλίοις επιχειρείν. Κατ’ εντεύθεν πρωρατεύσαι και τους ανέμους διαθρήσαι, κατά κυβερνάν αυτόν εαυτώ.  (Αριστοφάνης Ιππής 541 -544)
Λαμνοκώπος (κωπηλάτης, κουπάς και  ναύτης κουβέρτας – καταστρώματος) να γίνεις,  όπως ταιριάζει, πριν το τιμόνι πιάσεις στο χέρι. Κι αν,  αφού μάθεις να τιμονεύεις και πορείες να χαράσσεις, στην πλώρη να πας και τους καιρούς από κει ν’ αγναντεύεις και… όταν «αυτεξούσιος» γίνεις  (γνωρίζοντας καλά τη θάλασσα, τους καιρούς, τους τόπους που θα πας, το καράβι σου και τα πληρώματά του), με τόλμη  και αποφασιστικότητα  που ταιριάζει  στ’ αρμενίσματα, τότες  μόνο «κυβερνήτης»  θα λογιάζεσαι!
Ερμηνευτική απόδοση Ι. Χειλάς
***
Οι παραπάνω θαλασσινές κουβέντες, καταστάλαγμα εμπειρίας παλιών θαλασσινών, «ψημένων» στην αρμύρα, στο κουπί και στην κουβέρτα – κατάστρωμα,  που αξιώθηκαν να «πιάσουν το τιμόνι», αναφέρονται σ’ εκείνους που θέλουν  να καπετανέψουν « να γίνουν άξιοι εραστές των μακρυσμένων ταξιδιών και των γαλάζιων πόντων, να σχίζουν  τις θολές γραμμές  των οριζόντων»(Καβαδίας),   να πάρουν  στα χέρια τους τις ευθύνες διακυβέρνησης του σκάφους, αλλά και μεταφορικά σ’ αυτούς  που θα αναλάβουν ηγετικές θέσεις σε υψηλά πόστα, να διοικήσουν, να γίνουν «κυβερνήτες» σε θάλασσα και σε στεριά. 
 Λοιπόν, εύελπις σπουδαστή της Α.Ε.Ν. (Ακαδημίας Εμπορικού, Ναυτικού);
Συ,  που  σε καλόπρυμνο καράβι οραματίζεσαι να καπετανέψεις και με «χρυσάφι στο μανίκι» το τιμόνι θα κρατάς, χαράσσοντας τη ρότα  «καλοαρμάτωτης φρεγάτας»
– Χούφτωσες  τ’ άροζα κουπιά και πέτσωσαν με ρόζους οι απαλάμες  σου;
– Έκαμες τους σκαλμούς να τρίζουν, τις σαλαμάστρες να λιώνουν, τα κουπιά να κατακλαίνε,  μπήγοντάς  τα με πείσμα σε βαθιά νερά μελανιασμένης θάλασσας;
– ΄Εκαμες τα κουπιά χελιδονόψαρα σ’ αφρισμένο κύμα, φτερά του γλάρου που πλανιάρει  λουσμένος στη θαλασσονερουπία άγριας σοροκάδας;
– Πήρες πάνω σου μίλια, κωπηλατώντας σε πρωτόγνωρες θάλασσες, καβατζάρισες κάβους ρεματικούς, πέρασες κακοπέρατα μπουγάζια, σβάρνισες σε κουστέρες ατέλειωτες με ξέρες, μ’ αφέγγαρη νυχτιά χωρίς των φαναριών τη λάμψη;
 – Κουντρεστάρισες τον φρέσκο καιρό σ’ ανοιχτό ρεματικό μπουγάζι που καπνίζει, με τον αγέρα ραγάνι, σκύλος που τρώει τα λυσσακά του;
 – Στάθηκες πλάι σε άξιο γερο-γεμιτζή, σε λουστρόμο καραμάνι, που ξέρει να τιμονεύει το καράβι με περισσή μαστοριά, στο σουφραντζάρισμα – στο ψήλωμα πάνω στον καιρό, και με πορεία πότες «τραβέρσο» και πότες «πρωτοδεύτερα»  κοντοζύγωνε τεχνικάτα την «εγγυτάτην » ;
– Έκαμες φιλενάδα την πλανεύτρα τη θάλασσα, έμαθες τα μυστικά της, τις μαριολιές της;
– Άκουσες το μελωδικό τραγούδι των Σειρήνων, χωρίς να παρασυρθείς στο κάλεσμά τους, που καράβια και  ναυτιλλόμενους ρίχνουν στα βράχια;
             – Αρνήθηκες τους γευστικούς καρπούς της αρνησιάς των Λωτοφάγων, έλυσες τα μάγια της Κίρκης, έχοντας πάντα στο νου την Ιθάκη σου, τον Κόσμο πού ’κτισες, στο σπιτικό σου, στη φαμελιά σου, στην Πηνελόπη  σου;
– Εκαμες το καράβι που μπαρκάρισες,,  που σου εμπιστεύτηκαν και βρήκες ψωμί, δικό σου σπιτικό;
– Κουπάς και ναύτης στην κουβέρτα νοικοκύρεψες το κατάστρωμα, τ’ αμπάρια;  Νοιάστηκες για το φορτίο, για τα νερά στη σεντίνα;  
            – ΄Εμαθες να λύνεις και να δένεις τ’ άρμενα, ως πάνω την κόφα, τη γαλέτα και τον σταυρό τ’ αλμπούρου;
– Ξαγρύπνησες στην κρύα και ξάστερη νυχτιά του Γενάρη μελετώντας τους αστερισμούς;  Τους έκανες ναυτίλους στο αρμένισμά σου; Σταμπάρισες τα σημάδια της αλλαξοκαιριάς και στου καιρού το τουμπάρισμα έστριψες στιβαρά το τιμόνι,  με το μάτι ξάγρυπνο και καρφωμένο στ’ «Αστέρι του Βοριά»  ή  στο «Σταυρό του Νότου» ;
΄Ολα  αυτά κι άλλα πολλά, που η θάλασσα με τη σοφία  και τη δικαιοσύνη της θα σε διδάξει, καπετάνιε έχε τα στο νου σου, μ’ ούλους τους καιρούς, και μ’ ούλα τα πληρώματα – τους «ομόστολούς» σου, που θα πρέπει τους κάνεις « το δεξί σου χέρι», για να  τους  κουμαντάρεις  με «αξιοσύνη  κυβερνήτη» στ’ αρμενίσματά σου.
Τάξε κερί σ’ Άγιο, θαλασσινό ή στεριανό και με ούριο άνεμο ή κοσμοχαλασιά να  φέρεις και να ρεμεντζάρεις  το καράβι σου σε σίγουρο βαθύκολπο «βασιλικό λιμάνι», που αγέρηδες κι «αερικά» δεν το αγγίζουν!
 «Τα καπετανιλίκια θέλουν βρακωμένους ναυτικούς, που τράβηξαν κουπί πριν πιάσουν το τιμόνι, αλλά  και… που μπορούν τη θάλασσα ν’ αντέχουν!»
                                                          Γιάννης Αντ. Χειλάς  
Δάσκαλος, Υπεύθυνος Ναυτικού Μουσείου Καλύμνου