ΛΕΣΒΟΣ:

Μέχρι  και αρχές της δεκαετίας του 1980, η Αγιάσος της Λέσβου ζούσε κάθε Αύγουστο ένα από τα πιο ιδιαίτερα έθιμα του ελληνικού Δεκαπενταύγουστου: το δεκαπέντισμα. Για δεκαπέντε ημέρες, από την πρώτη του μήνα μέχρι την εορτή της Κοιμήσεως της Θεοτόκου, πλήθος προσκυνητών κατέλυαν στους προαύλιους χώρους της Παναγίας, συμμετέχοντας στις παρακλήσεις και ζώντας μια καθημερινότητα πλεγμένη με την πίστη, την ολιγάρκεια και τη συντροφικότητα.Την εποχή εκείνη, η έλλειψη συχνών συγκοινωνιών και ιδιόκτητων μεταφορικών μέσων έκανε δύσκολες τις καθημερινές μετακινήσεις. Ο ξενώνας της Παναγίας –γνωστός και ως «Χάνια»– γέμιζε ασφυκτικά τις πρώτες μέρες του Αυγούστου. Οι ανέσεις ήταν στοιχειώδεις, όμως οι άνθρωποι είχαν μάθει να ζουν με τα λίγα. Οι γυναίκες, στον ελεύθερο χρόνο μεταξύ των ακολουθιών, έπλεκαν ή κεντούσαν, ενώ οι άντρες συζητούσαν για τα νέα του τόπου.Για όσους δεν έβρισκαν δωμάτιο, η λύση ήταν το προαύλιο: η εκκλησία έστρωνε ξύλινα καφάσια, πάνω στα οποία οι προσκυνητές κοιμούνταν τυλιγμένοι στις κουβέρτες τους. Εκεί έστηναν το πρόχειρο νοικοκυριό τους για όσο διάστημα έμεναν, χωρίς καμία πολυτέλεια και με ελάχιστη ιδιωτικότητα. Μόνο όσοι κατασκήνωναν έξω από το παρεκκλήσι των Αγίων Αποστόλων τολμούσαν να κρεμούν κουρελούδες ή σεντόνια για λίγη απομόνωση.Η κοινή διαβίωση, όμως, γινόταν αφορμή για γνωριμίες και φιλίες. Ιδιαίτερα για τις γυναίκες, που δεν είχαν θέση στα καφενεία των χωριών, το προαύλιο της Παναγίας γινόταν τόπος κοινωνικής επαφής. Αντάλλασσαν ιστορίες, μοιράζονταν φαγητά και αγαθά, και περνούσαν τα βράδια κάτω από τον καθαρό, έναστρο ουρανό του Αυγούστου, με την αίσθηση ότι συμμετέχουν σε κάτι που ξεπερνά την ατομική εμπειρία – μια κοινότητα δεμένη από την πίστη και την παράδοση.Σήμερα, το δεκαπέντισμα ανήκει σχεδόν ολοκληρωτικά στη μνήμη των παλιών. Όμως για όσους το έζησαν, δεν ήταν απλώς ένα έθιμο· ήταν ένα κομμάτι ζωής που έφερνε την ανθρώπινη επαφή και την πνευματικότητα στο ίδιο τραπέζι.  με πληροφορίες Θήτα Θερμής